Prof. Dr. Osman Beyazoğlu
Tatlı patates, bildiğimiz patates gibi toprak içinde gelişen yumruları besin olarak tüketilen bir çeşit sebzedir. Ancak tatlı patatesin özellikleri ve bulunduğu bitki grubu farklıdır. Bu bitkinin familyası Convolvulaceae Latince tür adı Ipomoea batatas ve anavatanı Orta Amerika’dır. Tatlı patates dünyanın bazı yerlerinde çok tüketilmekte, ülkemizde ise tüketimi oldukça sınırlı ve az bilinmektedir. Bu yazı bu faydalı besin kaynağını tanıtmak amacı ile yazılmıştır.
Tatlı patates yumruları bir miktar bazı basit şekerleri ihtiva etmektedir. Belki tatlı denmesi bundan kaynaklanabilir. Bu bitkinin vatanı ve dünyaya yayıldığı yer Orta Amerika, ancak en çok tüketildiği yer Güneydoğu Asya’dır. Örneğin 100 yaşının üzerinde yaşayan insanların çok bulunduğu Japonya’nın Okinawa adasında halkın en çok yediği bitkisel gıdadır. Oldukça sevilen, lezzetli ve şifa kaynağı olarak bilinmektedir.
Tatlı patates klasik patates gibi tüketilebilir. Buharda, fırında pişirilebilir, kızartması ve püresi yapılabilir. Her türlü hamur içine konulabilir. Besin özellikleri yönünden klasik patatese göre daha sağlıklı ve besleyicidir.
Özellikleri
Klasik patates gibi yumrulu bir bitkidir. Yumrular görünüş olarak bildiğimiz patatese benzer, kabukları daha kalın, yumrularda kabuğun içinde kalan kısmı sarımsı beyaz renklerden, turuncuya kaçan kırmızı ve mor renklere kadar değişmektedir. Bu bitkinin toprak üstü sürgünleri hayvanlar için iyi bir besin kaynağıdır.
Tatlı patates yumruları klasik patates gibi karbonhidrat kaynağı, ancak daha sağlıklı karbonhidratlara sahip, daha az kalori ihtiva eder ve glisemik indeksi düşüktür. Yumrular beta karoten kaynağı; A, C, B6 ve E vitaminleri; potasyum, fosfor ve manganez mineralleri ve lif bakımından zengindir. Aynı zamanda renkli olan tatlı patates yumruları antioksidan deposudur.
Tatlı patatesi yetiştirmek için verimli topraklara da ihtiyaç yok, yetiştirme maliyeti düşük, zahmeti az ve getirisi fazla olan bir sebze bitkisidir.
Tatlı patatesin insan sağlığına faydaları
Tatlı patatesin insan sağlığına olumlu etkileri şu şekilde sıralanabilir:
Sonuç
Yukarıda sıralanan bilgilerden anlaşılacağı üzere tatlı patates olarak bilinen bu besin kaynağının sadece karnımızı doyuracağımız bir gıda olmadığı, tüketilen yumruların sağlık deposu olduğu anlaşılır. Biraz sıcağı seven bitkiler, ülkemizde Muğla’nın Datça ilçesinde üretim için deneme çalışmaları yapılmış ve iyi sonuçlar alınmıştır. Anadolu’nun sahile yakın güney ve batı bölgelerinde rahatlıkla yetiştirilebileceği, hatta Karadeniz Bölgesinde de sahile yakın yerlerde yetiştirilebileceğini tahmin ediyorum, denemek gerekir.
Zamanımızda bazı marketlerde tatlı patates çeşitlerine rastlanmakta, bunlar tamamen ithal ve pahalı, bu yüzden herkesin rahatlıkla alıp tüketeceği bir besin kaynağı olarak görülmemektedir. Zamanla ülkemizde üretiminin yaygınlaşacağına, o zaman insanlarımızın bu sağlıklı besinlere daha kolay ulaşacağına inanıyorum.
Bu gün 21 Mart, Türkün bayramı, Nevruz Bayramımız kutlu olsun. Ne mutlu Türküm diyene. Sağlıcakla kalın.
İskender Öksüz, 23 Eylül 2023 A ülkesi ile B ülkesi. İkisinin de nüfusu…
İskender ÖKSÜZ, 21 Eylül 2023 Kendimi bildim bileli aklımdaki, yüreğimdeki soru…
Kutlu yolda yürüyenlerin derneği Dilde Fikirde İşte Birlik Yolu Derneği 3. Olağan Genel Kurul Toplantısını…
Dilde Fikirde İşte Birlik Yolu Derneği Kutlu Yol Türk Halk Müziği Topluluğu 04 Haziran 2022…
3. Olağan Genel Kurul Toplantısı Duyurusu DERNEK YÖNETİM KURULU KARARI KARAR TARİHİ : 14…
Servet AVCI Okuyucularımızın affına sığınarak zaruri bir hatırlatma yapalım: Bu…